ارزیابی خطر زوال پوشش گیاهی با استفاده از الگوی جدید پیشنهادی nidlts در محیط gis

تخریب منابع طبیعی و محیط زیست از مهمترین دغدغه ها در مناطق مختلف جهان خصوصا نواحی خشک می باشد. بطوریکه سطوح وسیعی از این اراضی در طیف گسترده ای از فرآیندهای تخریب در حال نابودی می باشد. از این رو ارزیابی و تهیه نقشه آسیب پذیری به زوال پوشش گیاهی در کشورمان می تواند بسیار زیاد ما را در برنامه ریزیهای مدیریتی و اجرایی یاری نماید. درتحقیق حاضرمعیارهای مورد استفاده در یک مدل جدید برای ارزیابی زوال پوشش گیاهی بنام nidlts معرفی می گردند.این شاخصها عبارتند از: شاخصهای طبیعی : natural causes (n)، شاخصهای غیر مستقیم انسانی:indirect causes (i) ، شاخصهای مستقیم انسانی :direct causes(d)، شاخص فشار دام :livestok pressure (l)،شاخص روند تغییرات :trend of degradation (t)،شاخصهای وضعیت : state indicators(s).جهت برآورد هر معیار از تعدادی شاخص خطر استفاده شد. شاخصهای طبیعی مورد مطالعه در تحقیق حاضر عبارتند از :تغییرات آب و هوایی،خشکسالی،اقلیم ،قابلیت تناسب اراضی .شاخصهای انسانی مورد مطالعه عبارتند از :تراکم جمعیت ،رشد جمعیت ،هزینه های دولتی از تحقیقات و کارهای اجرایی ، تبدیل اراضی منابع طبیعی به اراضی کشاورزی ، درصد بیکاری ،درصد بیسوادی . شاخصهای وضعیت مورد مطالعه عبارتند از :درصد تاج پوشش ،تولید بیوماس فعلی ،تولید بیوماس فعلی به پتانسیل . ازشاخصهای دیگر مورد مطالعه در تحقیق فوق می توان به شاخصهای فشار دام و روند تغییرات اراضی منابع طبیعی در طول زمان اشاره کرد.شاخصهای خطر مرتبط با هر دسته تخریب به 5 کلاس شدت خطر با ارزشهای عددی جهت آنالیز در محیط gis تقسیم بندی شدندسپس با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی(ahp) وزن هر شاخص و هر دسته اصلی از چهار چوب nidlts مشخص شد که با بررسی سهم و اثر آنها درزوال پوشش گیاهی نوعی اولویت بندی انجام گرفت و در نهایت با روی هم گذاری کلیه لایه های تهیه شده برای هر معیار در محیط gis نقشه آسیب پذیری به خطر زوال پوشش گیاهی تهیه شد. نتایج حاصل از تحقیق فوق نشان داده است که در مناطق مورد مطالعه معیار طبیعی بیشترین تاثیر و معیار روند تغییرات اراضی منابع طبیعی در طول زمان کمترین تاثیر را در زوال پوشش گیاهی دارد .امید است تهیه نقشه فوق گامی مهم در جهت اولویت بندی مناطق مختلف حوزه به منظور اقدامات مختلف باشد.